Fosfor, Ametaller sınıfından bir kimyasal elementtir. VA grubu elementi olup, ''P'' sembolü ile gösterilmektedir. Fosfor elementi 1669'da Henng Brand tarafından, ürenin ısıtılarak buharlaştırılması sırasında keşfedilmiştir.
Fosfor tabiatta serbest halde bulunmamaktadır. Tabiatta çeşitli mineralleri mevcuttur. Bunların başlıcaları: apatit 3Ca 3 (PO4) 2 Ca(FCI) 2, fosforit 3 (PO4) 2, vivianit Fe 3 (PO4) 3 8H 2O, wovelillit 4Al PO 2Al(OH) 3 9H 2O ve monazit CaPO 4'dir.
Kemiğin yapısında, beyinde ve yumurtada bulunmaktadır. Özellikleri; dört çeşit allotropu bulunmaktadır.
Fosfor bütün canlı hücrelerde fosforik asidin organik asitlerle yaptığı esterleri halinde bulunmaktadır. Vücutta başlıca kalsiyum ile beraber kemiklerde bulunmaktadır. Kanda fosfat iyonları şeklinde olduğu gibi, lipid ve proteinlere bağlı olarak, bunun yanında ATP moleküllerinde de bulunmaktadır.
Fosfor pentaoksit su ile çeşitli ürünler vermektedir.
- P2O5 +H2O > 2HPO 3(Metafosforik asit)
- P 2O5 + 3H2O >2H3PO4 (Ortafosforik asit)
- P2O5 +2H2O > H4P2O7 (Pirofosforik asit)
Fosfor pentaokside fosforik asidin anhidridi (susuz) de denilmektedir. Nem çekici özelliği olduğu için kurutucu olarak da kullanılmaktadır.
Fosfat asidi; beyaz, billur halinde bir katı olup, 42 derecede erimektedir. Suda her oranda çözünür. Gübre ve mine yapmakta, boyamada, kabartma tozu hazırlanmasında, karbonatlı içeceklerde ve şurupta kullanılmaktadır. Piyasaya arz edilen fosfat asidi, çözeltilerinin yoğunlukları, 1,45 ile 1,70 arasında değişmektedir. Ticari çözeltiler, %60 ve 70 arasında değişmektedir. %98 oranında çözeltileri de bulunmaktadır. Fosfat asidi P2O5'ten elde edildiği gibi, kırmızı fosfordan da elde edilmektedir.
3P + 5HNO 3+2H2O > 3H 3 PO4 + 5NO
Ayrıca fosfat tuzlarının H 2 SO 4 ile reaksiyonundan elde edilmektedir.
